Kale Camı (Mehmet the Conqueror Mosque) - Καλέ Τζαμί ή Μεχμέτ Τζαμί

Kale Camı (Mehmet the Conqueror Mosque) or Mehmet Camı

After the capture of the castle of Mytilene from the Ottomans in 1462 and the change of sovereignty, the conquerors, as a matter of prestige, but also to satisfy their needs for pray, the church at the far upper hill end was convert to a mosque.
   The existence of the church was confirmed by excavations carried out by the Canadian School of Archaeology. The excavations showed that it was the church of St John the Baptist, probably a Genoese building with three-sided apse basilica shrine which served as a burial chapel, while beside also latin tombs where found and an unfinished sarcophagus with the blazon of the Gatelouzon. After the earthquake of 1867, its stated that it was destroyed and in its place a new mosque was built, equivalant to the known mosque of Mytilene ("Yeni Cami"). The mosque with its minaret is shown in a old post card with the entire castle.
   In 1925 the mosque was visited by author Panagiotis I. Samaras whose study gives construction details. Samaras also mentioned a second name for the mosque as “Mehmet mosque”, ie the mosque of the Sultan Mehmet Fatih that is better known as “Mohamed B’ the Conqueror”. Efstratios I. Drakos (in the newspaper Amalthea 18/1-3-1907) indicates that it was built in 980 E (1573), and also that there was a mausoleum of Ali Bengi Aga. Today the only evidence left of the mosque is the base of the minaret (which was recently revealed) and the mihrab still standing.

Καλέ Τζαμί ή Μεχμέτ Τζαμί

Μετά την κατάληψη του κάστρου της Μυτιλήνης από τους Οθωμανούς το 1462 και την αλλαγή κυριαρχίας, οι κατακτητές, ως θέμα γοήτρου αλλά και για να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους για προσευχή, μετέτρεψαν σε τζαμί την εκκλησία που βρισκόταν στο απώτερο άκρο του κάστρου και αποτέλεσε το παλαιότερο τέμενος του νησιού. Η ύπαρξη της εκκλησίας επιβεβαιώθηκε με τις ανασκαφές που πραγματοποίησε η Καναδική Αρχαιολογική Σχολή. Τα ευρήματα έδειξαν ότι επρόκειτο για τον ναό του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, πιθανώς γενουάτικο κτίσμα με τρίπλευρη κόγχη ιερού βασιλικής το οποίο λειτουργούσε ως νεκρικό εξωκλήσι, καθώς παραδίπλα βρέθηκαν τάφοι Λατίνων και σαρκοφάγος με ημιτελές το οικόσημο των Γατελούζων. Με το σεισμό του 1867 αναφέρεται ότι καταστράφηκε και στη θέση του ανεγέρθηκε άλλο ισάξιό του, όπως αυτό της αγοράς το «Γενί τζαμί». Το τζαμί μαζί με το μιναρέ απεικονίζεται σε μια μοναδική φωτογραφία μαζί με ολόκληρο το κάστρο.
   Το 1925 το τζαμί το επισκέφθηκε ο Π.Ι. Σαμάρας ο οποίος στη μελέτη του δίνει κατασκευαστικές λεπτομέρειες. Ως δεύτερο όνομα, το αναφέρει ως «Μεχμέτ τζαμί», δηλ. του Σουλτάνου Μεχμέτ Φατίχ γνωστότερου ως Μωάμεθ Β’ ο Πορθητής. O Ευστράτιος Ι. Δράκος (στην εφημερίδα Αμάλθεια 18/1-3-1907) αναφέρει ότι κτίστηκε το 980 Ε (1573) και ότι επίσης υπήρχε πτέρυγα και μαυσωλείο του Αλή Μπενκή Αγά. Σήμερα τα μόνα στοιχεία που έχουν απομείνει από το τζαμί είναι η βάση του μιναρέ (που αποκαλύφθηκε πρόσφατα) και το μιχράμπ (ιερό) που στέκει ακόμη.

The castle of Mytilene in beginning of the 20th century
(the mosque and minaret of Mehmet can be seen)

Today what is left from the
Church of St John the Baptist and Kale Mosque

The mihrab

The minarets of the town of Mytilene

The minarets of the town of Mytilene
The plan shows all the minarets that once existed in the town of Mytilene. Their design was based on old photographs, sometimes discrete and sometimes from a great distance, hence became a supplementary hypothetical design. The first three (1)(2)(3)were in the  the north port “Epano Skala” where once was the Turkish district. The Turkish Mosque “K a d ri ” (4) was in the neighborhood of  K o u l m p a r a "Kirkinets" beside the existing courts (formerly the "Idade" the Turkish school). Yeni cami was in the agora (5).For minaret "Kioumpoulou" or "Metzit"(6) there is some doubt from the photo, but the minaret seems to be unique. And finally, the minaret of the castle (7) which was designed from a photograph from a great distance.

Οι μιναρέδες της Πόλης της Μυτιλήνης
Στο σχέδιο φαίνονται όλοι οι μιναρέδες που υπήρχαν κάποτε στη πόλη της Μυτιλήνης. Η σχεδίασή τους έγινε με βάση παλαιότερες φωτογραφίες που σε άλλες διακρίνονταν αρκετά καλά ενώ άλλες τους έδειχναν από μεγάλη απόσταση. Ως εκ τούτου, έγινε συμπληρωματική υποθετική σχεδίαση. Οι πρώτοι τρεις (1)(2)(3) βρίσκονταν στην Επάνω Σκάλα όπου άλλοτε ήταν η Τουρκική συνοικία. Το Καντρί Τζαμί (4) βρισκόταν στον τούρκικο μαχαλά της Κουλμπάρας "Κιρκινέτς" δίπλα από τα σημερινά δικαστήρια (ή το άλλοτε «Ιδαδέ»: το τούρκικο σχολείο). Το Γενί τζαμί στην αγορά (5). Για τον μιναρέ του «Κιουμπουλού ή Μετζίτ» (6) υπάρχει κάποια αμφιβολία από τη φωτογραφία, αν και ο μιναρές είναι μοναδικός. Και τέλος ο μιναρές του Κάστρου (7) που σχεδιάστηκε από φωτογραφία σε μεγάλη απόσταση.

Older map of P.I.Samara with the Ottaman monuments of the Town of Mytilene

Yali Cami

Yali Cami
The "Yali Mosque" is located in the northern port of Mytilene on the coastal road of “Epano Skala” towards the castle. In this region also of the city were the most mosques (as shown as well in earlier engravings) and the former center of the town, the current southern port had not yet developed.
This mosque is referred to as "Deniz" or "Baloglou mosque". Its was a building of Vezir Hasan Pasa. The construction is rectangular and the minaret was from the right side. Just above the entrance is the inscription, marked in Arabic and Ottoman by poet the Nazım. The year of construcion is (1319 Egira / 1901-1902). Yet another inscription on the right says to belong to an older building, and the year of construction was in 1738. Today the building is private property and used as a warehouse vegetables.

Γιαλί Τζαμί
Το «Γιαλί Τζαμί» βρίσκεται στο βορεινό λιμάνι της Μυτιλήνης επάνω στον παραλιακό δρόμο της Επάνω Σκάλας προς τη μεριά του κάστρου. Σε αυτό το μέρος της πόλης άλλωστε βρίσκονταν και τα περισσότερα τζαμιά (όπως μας δείχνουν οι παλαιότερες απεικονίσεις των περιηγητών με τις γκραβούρες, χαλκογραφίες κ.ά.) δεδομένου ότι το άλλοτε επίκεντρο της πόλης ήταν εκεί αφού το σημερινό Νότιο λιμάνι δεν είχε ακόμη αναπτυχθεί. Το τζαμί αυτό αναφέρεται και ως «Ντενίζ» ή «Μπαλόγλου τζαμί». Πρόκειται δε για κτίσμα του Vezir Hasan Pasa. Κατασκευαστικά, είναι ορθογώνιας κάτοψης και ο μιναρές του βρισκόταν στα δεξιά του. Στην επιγραφή που υπάρχει ακριβώς πάνω από την είσοδο, αναγράφεται σε αραβικά και οθωμανικά από τον ποιητή Nazım, το έτος κατασκευής (1319 Εγείρας /1901-02). Όμως μια άλλη επιγραφή στα δεξιά, που δείχνει να ανήκει σε παλαιότερο κτίσμα, αναφέρει ότι έχει χτισθεί το 1738. Σήμερα το κτίσμα ανήκει σε ιδιώτη και λειτουργεί ως αποθήκη οπωροκηπευτικών.

 A post card of the north port from the beginning of the 19th century

 The also shows the Kale Cami on top of the castle

From another view

The castle of Sigri

The Castle of Sigri, in Lesvos, as was the case with other buildings, such as mosques, schools, baths, aqueducts and fountains, was constructed by order of Kapoudan Pasha, Admiral of the Ottoman fleet (Karabağlı Süleyman Pasa), who also financed the cost of its construction. It was built in 1757 in order to protect the region from the scourge of pirates, as well as to control marine routes. The construction is relatively small, polygonal in plan with square towers. The entrance gate has an arch with alternating white and red stones.
The inscription at the main entrance gate was translated in 1997 by Englishman, Roy Lawrence, in his book about Sigri, and states: “We built a secure castle by order of King Osman (III), Sultan. May God increase its sovereignty and grant him peace in the empire. Servant of Süleyman Pasa, Admiral of the Great Seas, 1180 (Egira) 1766-1767.”
In the cellar of the church of Agia Triada, which was formerly a mosque, is found another inscription, which mentions the construction of the aqueduct and fountains at the time of Sultan Mustafa III (1757-1774). There was a resident army in the castle up until 1912, and an entirely Ottoman population in the town of Sigri . On 17 December, 1912, Ottoman rule of the island of Lesvos ended with the occupation of the castle by the Greek Marines. In 1923, with the population exchange imposed by the Treaty of Lausanne, the Turkish inhabitants of Sigri left, their place taken by Greek refugees from Tenedos and the islands of the Sea of Marmara. During its history, the castle also functioned as a prison, as did many other castles. These days, the structure is maintained in reasonable condition.

Το κάστρο του Σιγρίου
Όπως και άλλα κτίσματα (τζαμί, σχολείο, λουτρό, υδραγωγείο και κρήνες), κατασκευάστηκαν με εντολή του Καπουδάν Πασά, αρχιναύαρχου του οθωμανικού στόλου Karabağlı Süleyman Pasa, ο οποίος κάλυψε και τις δαπάνες.
Το κάστρο κτίσθηκε το 1757 με σκοπό να προστατευθεί η περιοχή από την μάστιγα των πειρατών, αλλά και προκειμένου να ελέγχει τους θαλάσσιους ναυτικούς διαύλους. Κατασκευαστικά είναι μικρών διαστάσεων, σε πολυγωνική μορφή και τετράγωνους πύργους. Η πύλη εισόδου φέρει τόξο με εναλλασσόμενους λευκούς και κόκκινους λίθους. Η επιγραφή της κεντρικής πύλης εισόδου είχε μεταφρασθεί από τον άγγλο Roy Lawrance το 1997 στο βιβλίο του για το Σίγρι και γράφει: "Εμείς κτίσαμε ασφαλές κάστρο με διαταγή του βασιλιά Οsman (III), Σουλτάνου. Είθε ο Θεός να αυξήσει την επικράτειά του και να του χαρίσει αυτοκρατορική ηρεμία. Ο υπερέτης του, Σουλεϊμάν πασάς, ναύαρχος των μεγάλων θαλασσών 1180 (Εγείρα) 1766/67". Στο υπόγειο κελάρι της εκκλησίας της Αγία Τριάδας το οποίο ήταν παλαιότερα τζαμί βρίσκεται μια ακόμη επιγραφή η οποία αναφέρει για τη κατασκευή υδραγωγείου και κρηνών επί του σουλτάνου Mustafa III (1757-1774).
Στο κάστρο υπήρχε στρατός μέχρι το 1912, ενώ ο οικισμός του Σιγρίου αποτελούνταν εξ ολοκλήρου από οθωμανικό πληθυσμό. Στις 17 Δεκεμβρίου 1912 το κάστρο καταλαμβάνεται από Έλληνες πεζοναύτες και στο νησί της Λέσβου σταματάει η κυριαρχία των οθωμανών. Το 1923 με την ανταλλαγή των πληθυσμών που επέβαλε η Συνθήκη της Λοζάννης, οι Τούρκοι κάτοικοι εγκατέλειψαν το Σίγρι και στη θέση τους ήρθαν πρόσφυγες από τη Τένεδο και τα νησιά της Προποντίδας. Το κάστρο λειτούργησε και ως χώρος φυλακών όπως άλλωστε και πολλά άλλα κάστρα. Σήμερα διατηρείται σε μέτρια κατάσταση.

 The castle in 1900

The castle from The London Illustrated News 1889

 From newer post cards

From newer post cards

An aerial photo by Costis Stefanou

Cami of Sigri

 This cami has been a church since 1928 and is called "Agia Triada". Sigri was a small
village, abandoned in 1581, and reconstructed due to the rebuilding of the castle of
Sigri in 1757. The cami was probably rebuilt shortly after the earthquake of 1867 in
Lesvos. It is in very good condition. This cami was built by the Greek craftsman Giannis Demiris who also built the cami of Eresos.
The Ottoman fountain of Sigri is also here.

Bibliography

Βιβλιογραφία

Αναγνώστοπούλου Αχ. Μαρία - Απάνω Σκάλα η Μυτιληνιά. Εκδόσεις Εντελέχεια. Μυτιλήνη.
Αναγνώστου I. Στρατής - Συμβολή στην ιστορία του Σιγρίου και του κάστρου του. Αιολικά Χρονικά. Μυτιλήνη 2000. 
Αναγνώστου I. Στρατής - "Ο Ευστράτιος Ι.Δράκος Περιγράφει τη Μυτιλήνη του 1907" (Σειρά αποσπασμάτων που δημοσιεύθηκαν στην Εφημ.Αμάλθεια της Σμύρνης).Λεσβιακά τόμος ΙΔ'. Μυτιλήνη 1993. 
Δουκάκη Σίμου Χουτζαίου - Λεσβιακές Φωτοσκιές Σ.Χουτζαίος 1873-1967. Μυτιλήνη 1982. 
Δ.Ν.Καρύδης - Μ.Κίελ - Μυτιλήνης Αστυγραφία και Λέσβου Χωρογραφία (15ος-19ος αι.) Αθήνα 2000.
Λούπου Αθηνά - Χριστίνα, Παπαγεωργίου Μαρία - Κάστρο Μυτιλήνης, το μνημείο στους αιώνες και η ανάδειξή του.
14η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Μυτιλήνη 2007.
Λούπου Αθηνά - Χριστίνα - Η Μήθυμνα και το κάστρο της. Λεσβιακά τόμος ΙΗ'. Μυτιλήνη 2000.
Λούπου Αθηνά - Χριστίνα - Τα μεσαιωνικά κάστρα. Ιστορία και αρχιτεκτονική των σωζόμενων φρουρίων της Λέσβου. Εφημερίδα Καθημερινή. 8/8/1999
Μολίνος Αλ. Στρατής - Κάστρα και Καστρέλλια. Αθήνα 1984 (Ανατύπωση Χαρτοπωλείο "Πετράς") Μυτιλήνη 2006
Τάξη Σ. Οικονόμου - Συνοπτική Ιστορία και Τοπογραφία της Λέσβου. Εν Καίρω 1909.(Φωτομηχανική ανατύπωση Πανεπιστήμιο Αιγαίου 1995)
Παρασκευαίδης Παναγιώτης - Το Αρχαίο Λιμάνι της Μυτιλήνης. Λιμενικό Ταμείο Λέσβου. Μυτιλήνη 2002
Παρασκευαίδης Παναγιώτης - Οι Περιηγητές για τη Λέσβο. Μυτιλήνη 2006 (Γ' Έκδοση)
Π.Ι.Σαμάρας - Μουσουλμανικά Τεμένη και Ευκτήρια της Μυτιλήνης, στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Έκδοση Χαρτοπωλείο Πετράς Μυτιλήνη 2000. (Ανάτυπο από τα "Λεσβιακά" τόμος ΣΤ/1973 σ.139-170)
Χατζηλίας Χρήστος (επιμέλεια, Κώδηξ Ιεράς Εκκλησίας της Κοινότητας Σκαλοχωρίου Άγιος Γεώργιος, έκδοση Συλλόγου Σκαλοχωριτών Λέσβου "Άγιος Γεώργιος", Μυτιλήνη 2005.
Χατζηλίας Χρήστος, Η Λέσβος και ο Πολιτισμός της Πέτρας (1850 - 1950). Η περίπτωση του Σκαλοχωρίου και της Ανεμότιας, Διδακτορική διατριβή, Μυτιλήνη 2009.

Links

• Mehmed the Conqueror (Μωάμεθ Β' ο Πορθητής)
• “Κώδικας της Ιεράς Εκκλησίας της Κοινότητος Σκαλοχωρίου Άγιος Γεώργιος”από τον Ανέστη Θεοδοσίου

Vigla Cami of Mytilene

(This cami) "Vigla Cami" was one of the most well built in the city of Mytilene. Today
it is preserved as the church of Saint Nikolas. It is situated in the north harbour
(Epano Skala) of Mytilene. With a great view, it was built after the earthquake of
1867. In 1927 it was converted into a church and the minare was demolished in 1929.
The cami was originally built with the red local stone of Mistegna (the same that
exists at Ayvalik).
(Photo by Fritz Joseph Mraz)